چرا سه تار گز میزند؟

دوستان عزیز اگر نوازنده سه تار هستید ، حتما براتون پیش اومده که سازتون « گز» بزنه . شاید بپرسید گز چیه؟ یه صدای اضافی هست که وقتی مضراب میزنید یا انگشت گذاری میکنید این صدا میاد واذیتتون میکنه . و اختلالاتی رو در نواختنتون ایجاد میکنه . من بهتون میگم علتش چیه . شما باید چهار جای سازتون رو بررسی کنید . «اول» شیطانک . ببینید سیمها دقیقا داخل دندانه های روی شیطانک قرار دارند یا نه .

«دوم» پرده ها . گاهی پیش میاد بعضی پرده ها براثر، انگشت گذاری زیاد اصطلاحاً ریش ریش میشوند . یا پاره میشوند و با سیم برخورد میکنند و ساز گز میزند یا اینکه یه پرده زیاد سابیده شده و نسبت به بقیه پرده ها پایینتر رفته . لذا در صورت مشاهده مواردی که گفتم باید پرده مورد نظر عوض بشه . ناگفته نمونه وقتی پرده تازه ببندید احتمال گز زدن وجود داره چون سطحش از بقیه پرده ها بالاتره ، برای رفع این مشکل ، یه سمباده نرم بردارید و خیسش کنید و خیلی آروم روی پرده جدید بکشید که یکم هم سطحش پایینتر بیاد  .

مورد «سوم» که باید بررسی کنید خرک است. ببینید سیمها دقیقاً داخل شیار خودشون باشند و یا از شیار خارج نشده باشند . در ضمن اگه خرک کوتاه امکان گز زدن وجود داره این مورد هم بررسی کنید.

مورد «چهارم» بررسی گره سیم ها میباشد . گاهی گره نامناسب سیم ها در طرف سیم گیر باعث این مشکل میشه .  با بررسی این موارد  گز زدن ساز از بین می رود .

نویسنده : علی اقبال

روش صحیح مضراب سه تار

موقع مضراب زدن حتما انگشت کوچک و کناریش و انگشت شصت باید روی صفحه ثابت باشه . این نکته را حتما رعایت کنید . دستتان را به حالت جمع شدگی روی صفحه قرار دهید مانند شکل . انگشت کناری انگشت سبابه ، هم زمان با آن بالا می آید . بعد باهم پایین می آیند . پس از بازگشت  انگشت سبابه به سیم ضربه میزند و گذر میکند . انگشت کناری همان جای اول خود میماند . برای زدن مضراب نیاز به نیروی خاصی نیست ، چون باعث خستگی زود هنگام مفصل انگشت میشود . بهترین حالت برای مضراب زدن استفاده از سنگینی و وزن انگشت « سبابه » است . مضراب راست همیشه قویتر از مضراب چپ اجرا میشود .عزیزان دقت نمایید ، قوی بودن مضراب سه تار ارتباطی با محکم زدن ندارد . زمانی صدای حجیم و اصطلاحاً پخته ایجاد میشود که بتوانید وزن انگشت را توسط سر ناخن به سیمها منتقل کنید . اگر ناخن ندارید یا ناخنتان کوتاه است از مضراب استفاده کنید . خصوصاً مضرابهای سیمی . چون شفافیت صدای ساز بیشتر میشود . سعی کنید انرژی حرکت مضراب از پایه انگشت شروع شود . و از بند وسطی انگشت خم شود . بعضی دوستان به اشتباه با بند آخر انگشت « نوک ناخن» مضراب میزنند . این مضراب ناقص است و صدای پر قدرتی از ساز ایجاد نخواهد شد .

بعضی دوستان میپرسیدند که اگر ناخنم به سیمهای کناری بخورد مشکلی دارد ؟ در جواب میگویم : سعی کنید که به سیم مورد نظر بخورد . اما چون کوک سیم ها جوری است که صداها مکمل همدیگر هستند اتفاقی نخواهد افتاد اگر ناخن به سیم کناری بخورد ، فقط صدا پرترشنیده خواهد شد . نکته دیگری که باید بهش اشاره کرد تمرین مضراب سه تار است . حتما نیاز نیست ساز در اختیارتان باشد ، برای تمرین مضراب . میتوانید روی پای خود در هرزمان و مکانی تمرین کنید . باید به این نکته اشاره کنم که هر قسمتی از سیمها صدای مخصوص به خود را دارد . مثلا اگر نزدیک خرک به سیمها مضراب بزنید ، صدا « زیرتر» خواهد بود . هرچه به سمت دسته بروید صدا بم تر خواهد بود این نکته را گفتم که اگر خواستید احساس های مختلفی را ایجاد کنید با بالا و پایین بردن دست ، روی صفحه ساز میتوانید . صداهای  مختلفی را بوجود بیاورید . جهت اطلاع بیشتر از این موضوع مقاله مکان صحیح برای مضراب را بخوانید .

انرژی انگشت اشاره جهت مضراب از کجا تأمین می شود؟

دوستان عزیزم این سئوالی است که برای خیلی از بچه ها پیش می آید که انگشت باید از کجا «خم» شود یا کلاً چرا انگشت آن حالت صحیح را به خود نمی گیرد. گاهی وقت ها هنرجویان به خاطر این موضوع انگیزه خودشان را برای نواختن از دست می دهند . عزیزانم اصلاً جای نگرانی نیست چون در ادامه برایتان کاملاً توضیح می دهم که چگونه یک حالت ایده آل به انگشتتان بدهید . انرژی انگشت اشاره باید از مفصل اصلی که پائین ترین قسمت انگشت « طرف خود دست » است تأمین شود. بعد که انگشت کامل بالا آمد، سنگینی وزن انگشت به شتاب آن کمک می کند. حالا انگشتی که با انرژی مفصل حرکت را آغاز کرده و وزن خود انگشت هم چاشنی آن شده پائین می آید و به سیم برخورد می کند. وقتی که ناخن به سیم خورد حالا مفصل وسطی خم می شود. و انگشت جمع می شود و به انتها می رود. 

notebnote.com

تعویض سیم سه تار

حتما براتون اتفاق افتاده که سیم سه تارتون پاره بشه . اگر که تعویض سیم رو یاد گرفته باشید . به راحتی خودتون عوضش میکنید . معمولا نوازندگانی که تازه شروع به نواختن سه تار کرده اند با این موضوع مشکل دارند . و براشون عذاب آوره چون واقعا از درس هاشون عقب می افتند و حالا باید ساز رو ببرن پیش استادشون یا کسی که این کارو کرده و براشون انجام بده . اما من به شما یاد میدم چطور خودتون به راحتی سیم سازتون رو عوض کنید .

چرا سیم ساز پاره میشود ؟

دوستان در ابتدا باید بدونید که چی باعث میشه که سیم سازتون پاره میشه و سعی کنید این موارد رو رعایت کنید تا اتفاق نیفته .

1-پیچوندن بیش از حد گوشی ها

2- مضرابهای محکم

3 – پوسیدگی سیمها

شما وقتی به کوک ساز مسلط نباشید یا به قول معروف «قلق» گوشی سازتون رو ندونید بیش از اندازه اون رو میپیچونید و سیم پاره میشه . یا مثلا سیم اول سازتون «سیم دو» درست کوک شده اما شما حس میکنید کوک نیست باز کوک رو بالاتر میبرید و سیم رو پاره میکنید . پس اگر تازه کوک کردن رو یاد گرفتید ، حتما با تیونر کوک کنید و در ضمن خیلی آروم گوشی ها رو بپیچونید . در مورد مضرابهای محکم باید بگم که گاهی ناخن خیلی محکم به سیم برخورد میکنه ، حالا یا به خاطرهیجان و یا شدت عصبی انگشته که ممکنه سیم پاره بشه . یا اینکه ناخنتون بد سوهان خورده وباعث میشه به سیم گیر بکنه که این هم باعث پاره شدن سیم سازتون میشه . پس به مواردی که گفتم دقت کنید . اما مورد آخر ، پوسیدگی سیمها معمولا در مورد سیمهای فرسوده اتفاق میفته ، که اون هم به دلیل رطوبت هوا است . وبرای همه سازها به مرور زمان اتفاق میفته و این یه امر طبیعیه . البته بعضی از اساتید توصیه میکنن سیم های ساز هر سه ماه یکبار باید عوض بشه . تا بهترین صدا از سیمها تولید بشه .

روش تعویض سیم سه تار

. وقتی سیم رو از بازار خریدید معمولا دو سرش تابیده شده و یه حلقه درست شده . معمولا خود فروشنده ها به این شکل آماده میکنند تا کارتون راحتتر باشه . اگرم تابیده نبود خودتون راحت این کار رو انجام بدید . به این صورت که سر سیم رو روی خودش برگردونید و یه تاب بهش بدید . یه حلقه که درست شد بعد انگشت کوچکتون رو داخل حلقه کنید و بتابونید. یک سر سیم داخل دندانه های سیم گیر میفته سر دیگرش به گوشی بسته میشه . وقتی سیم رو داخل اون شیار سیم گیر انداختید با دست راست نگهش دارید و اون سر سیم رو از زیر پرده بالای شیطانک رد کنید و حلقه رو دور گوشی بندازید و با دست چپ آروم آروم بپیچونید . دقت کنید در جهتی بپیچونید که به گوشی «سیم دوم» برخورد نکنه . یادتون نره حتما با دست راست اون سر سیم که به سیم گیر هست رو نگه داشته باشید تا از زیر دندونه های سیم گیر بیرون نیاد . این کار رو خیلی آروم و با دقت انجام بدید . بعد شروع به کوک کردن دقیق اون بکنید. این روش بستن یکی از سیمهای سه تار بود . بقیه سیمها رو هم به همین شکل میبندید . امیدوارم این آموزش براتون مفید بوده باشه . 

notebnote.com