تعویض سیم سه تار

حتما براتون اتفاق افتاده که سیم سه تارتون پاره بشه . اگر که تعویض سیم رو یاد گرفته باشید . به راحتی خودتون عوضش میکنید . معمولا نوازندگانی که تازه شروع به نواختن سه تار کرده اند با این موضوع مشکل دارند . و براشون عذاب آوره چون واقعا از درس هاشون عقب می افتند و حالا باید ساز رو ببرن پیش استادشون یا کسی که این کارو کرده و براشون انجام بده . اما من به شما یاد میدم چطور خودتون به راحتی سیم سازتون رو عوض کنید .

چرا سیم ساز پاره میشود ؟

دوستان در ابتدا باید بدونید که چی باعث میشه که سیم سازتون پاره میشه و سعی کنید این موارد رو رعایت کنید تا اتفاق نیفته .

1-پیچوندن بیش از حد گوشی ها

2- مضرابهای محکم

3 – پوسیدگی سیمها

شما وقتی به کوک ساز مسلط نباشید یا به قول معروف «قلق» گوشی سازتون رو ندونید بیش از اندازه اون رو میپیچونید و سیم پاره میشه . یا مثلا سیم اول سازتون «سیم دو» درست کوک شده اما شما حس میکنید کوک نیست باز کوک رو بالاتر میبرید و سیم رو پاره میکنید . پس اگر تازه کوک کردن رو یاد گرفتید ، حتما با تیونر کوک کنید و در ضمن خیلی آروم گوشی ها رو بپیچونید . در مورد مضرابهای محکم باید بگم که گاهی ناخن خیلی محکم به سیم برخورد میکنه ، حالا یا به خاطرهیجان و یا شدت عصبی انگشته که ممکنه سیم پاره بشه . یا اینکه ناخنتون بد سوهان خورده وباعث میشه به سیم گیر بکنه که این هم باعث پاره شدن سیم سازتون میشه . پس به مواردی که گفتم دقت کنید . اما مورد آخر ، پوسیدگی سیمها معمولا در مورد سیمهای فرسوده اتفاق میفته ، که اون هم به دلیل رطوبت هوا است . وبرای همه سازها به مرور زمان اتفاق میفته و این یه امر طبیعیه . البته بعضی از اساتید توصیه میکنن سیم های ساز هر سه ماه یکبار باید عوض بشه . تا بهترین صدا از سیمها تولید بشه .

روش تعویض سیم سه تار

. وقتی سیم رو از بازار خریدید معمولا دو سرش تابیده شده و یه حلقه درست شده . معمولا خود فروشنده ها به این شکل آماده میکنند تا کارتون راحتتر باشه . اگرم تابیده نبود خودتون راحت این کار رو انجام بدید . به این صورت که سر سیم رو روی خودش برگردونید و یه تاب بهش بدید . یه حلقه که درست شد بعد انگشت کوچکتون رو داخل حلقه کنید و بتابونید. یک سر سیم داخل دندانه های سیم گیر میفته سر دیگرش به گوشی بسته میشه . وقتی سیم رو داخل اون شیار سیم گیر انداختید با دست راست نگهش دارید و اون سر سیم رو از زیر پرده بالای شیطانک رد کنید و حلقه رو دور گوشی بندازید و با دست چپ آروم آروم بپیچونید . دقت کنید در جهتی بپیچونید که به گوشی «سیم دوم» برخورد نکنه . یادتون نره حتما با دست راست اون سر سیم که به سیم گیر هست رو نگه داشته باشید تا از زیر دندونه های سیم گیر بیرون نیاد . این کار رو خیلی آروم و با دقت انجام بدید . بعد شروع به کوک کردن دقیق اون بکنید. این روش بستن یکی از سیمهای سه تار بود . بقیه سیمها رو هم به همین شکل میبندید . امیدوارم این آموزش براتون مفید بوده باشه . 

notebnote.com

تیونر چیست؟,روش کار با تیونر

برای هر نوازنده‌ای تیونر حکم آچار فرانسه رو داره. تیونر وسیله‌ای هست که به شما در کوک کردن سازتون کمک می‌کنه. بعضی از نوازنده‌های حرفه ای با اینکه از طریق شنیدن می‌تونن کوک مناسب سازشون رو پیدا کنن ولی باز ترجیح میدن تا از تیونر استفاده کنن چون دقت خیلی بالایی رو به اون ها میده. تیونر یه دستگاهه که داخلش یه میکروفونه که صدای ساز شمارو میگیره و طبق برنامه هایی که بهش دادن (الگوی نت ها) صدای ساز شما رو با نت های اصلی مقایسه میکنه و روی نمایشگری که داره بهتون نشون میده که چه نتی رو دارید مینوازید . مثلا ساز سه تار سیم اولش نت دو باید باشه ، وقتی مضراب بزنید تیونر بهتون میگه این که زدید الان مثلا( فا) هست یا هرچی دیگه . بعد با علائمی بهتون میگه برید بالاتر یا بیاین پایینتر تا به نت دلخواهتون برسید . خلاصه با یکم تمرین پیداش میکنید . در دستگاه های تیونر امروزی دوتا وسیله دیگه هم اضافه شده یعنی( سه تا دستگاه )در یک دستگاه . دیاپازون و مترونوم هم داخل همین دستگاه تعبیه کردن که ایشالا در مطالب بعد براتون کامل توضیح میدم. این یه شناخت کلی از تیونر بود .

روش کار با تیونر

در این دستگاه یک صفحه نمایشگر دیجیتالی وجود داره که یه عقربه و یه سری درجه بندی و علائم روش نشون داده شده ، حالا میخاید سازتون رو کوک کنید وقتی سیم مورد نظرتون رو به صدا درمیارید دستگاه اون نت رو روی صفحه بهتون نشون میده . سمت چپ و راست دستگاه دو تا ال ای دی  قرمز قوجود داره که اگه نت مورد نظر شما پایینتر بود ال ای دی سمت چپ روشن میشه یعنی کوک رو ببرید بالاتر  و اگر نت بالاتر بود ال ای دی سمت راست روشن میشه یعنی کوک رو بیارید پایین تر  و اگر نت شما دقیق تیون شده باشه ال ای دی وسط که سبز رنگه روشن میشه . جدیدا اپلیکیشن های تولید شده که دقیقا کار این دستگاه رو انجام میده و شما با نصب اون روی گوشیتون راحت میتونید ازش استفاده کنید .

notebnote.com

یک نوازنده‌ی خوب چگونه باید باشد

o طرز نگهداری تکنیک پس از کسب آن مسئله‌ای بس مهم می‌باشد. واضح است که اجرای کامل یک اثر موسیقی فقط با برخورداری از یک تکنیک روان و پخته میسر است.

o اگر نوازندگان جوان و بی‌تجربه قبل از هر چیز تصورشان از تکنیک نوازندگی آسان و روان نواختن باشد، در اشتباه هستند. البته سرعت در نواختن پراهمیت است، ولی به هیچ وجه آن را نمی‌توان تنها مسئله‌ی مهم دانست. تکنیک خوب آن است که حامی و پشتیبان تخیل نوازنده باشد و در نتیجه نوازنده بتواند با درک اثر و کمک ساز آن طوری که باید وظیفه خود را ادا کند.

o انگشتان ما باید همیشه طوری در اطاعتمان باشند که تا وقتی از آنها نخواسته‌ایم عملی از خود بروز ندهند. برای رسیدن به این هدف انگشتان خود باید طوری را تربیت کنیم که به وظیفه‌ای که ما از آن‌ها توقع داریم، عمل نمایند؛ یعنی چیزی که برای یک اجرای خوب مورد توجه و لزوم است. تکنیک و ارائه درست یک اثر در موسیقی چنان به هم دیگر بستگی دارند که گاهی به آسانی نمی‌توان گفت حد فاصل هر یک چیست و یکی در کجا پایان می‌یابد و دیگری در کجا آغاز می‌شود. فقدان تکنیک کامل در اجرای هر قطعه موسیقی اثر کاملا نامساعدی دارد.

o نوازندگان جوان باید آگاه باشند که تمرین هدف اصلی آنان نیست؛ بلکه بدون شک وسیله‌ای بسیار مفید و مورد لزوم برای پیشرفت به سوی هدف‌های بالاتر است ولی هرگز آخرین هدف و غایت نیست. بنابرین، یک مربی خوب قبل از این که شاگردانش را به تمرین وادارد، باید همیشه برایشان روشن کند که قصد آنان از هفته‌ها تمرین روی یک اتود معین چیست چه نتیجه‌ای کسب خواهند کرد.

o شخص باید در هر حال چنان با فداکاری و تمرکز حواس تمرین نماید که تصور کند در مقابل گروهی برجسته و منتخب از موسیقیدانان می‌نوازد. اتودها و تمرین‌ها باید چنان نواخته شوند که تصور شود هیچ چیز زیباتر از آنها نیست.

o هیچ کس نمی‌تواند بیشتر از سی یا چهل دقیقه با تمرکز کامل حواس به تمرین بپردازد. بنابرین، توصیه می‌شود که اوقات تمرین در طول روز تقسیم شوند، به طوری که بین آنها به حد کافی اوقات فراغت وجود داشته باشند. تمرین خوب فقط به آهستگی انجام‌پذیر است. شخص باید تقریباً یک سرعت آرامی را برای نواختن انتخاب کند تا در نتیجه بتواند حتی قسمت‌های پیچیده‌ای را که باید منظم و یکنواخت نواخته شوند، با اعصابی راحت بنوازد و آنها را در حافظه خود بسپارد. در غیر این صورت، گذشته از این که احتمال دارد اشتباهات به صورت عادت درآیند، برای فرا گرفتن قسمت‌های مزبور سه یا چهار برابر وقت بیشتر لازم است.

o اگر شخص در حین تمرین دچار اشتباهی از قبیل نواختن یک نت نابه‌جا یا یک تکیه غلط یا یک وزن نادرست گردد، باید بلافاصله درصدد رفع آن برآید و به تصحیح آن بپردازد. این از واجبات است که شخص هر روز مقداری از وقت خود را به قصد رفع خستگی بنوازد، به خصوص وقتی که قبل از آن چند ساعتی را به طور جدی به کار و تمرین پرداخته باشد. مع ذلک، نباید فراموش شود که بی‌قید نواختن با بی‌دقت نواختن فرق کلی دارد.

 

تالیف : آندور فولدز (پیانیست مجار)

ترجمه : دکتر سعید خدیری

ahmadkheradju.blogsky.com

پرده تار و سه تار

اصلاح پرده سالیان درازیست در موسیقی ما چه در موسیقی عملی چه نظری، مورد استفاده قرار می گیرد؛ هنوز هم پرده روی سازهای ایرانی به فرم گذشته استفاده می شود، البته این به معنای توقف روند اصلاح سازگاری و بهبود کیفیت در سازگری موسیقی ایرانی نیست. برای روشن شدن این موضوع به بحث در مورد انواع پرده های معمول سه تار و دلیل رد بعضی از طرح های پیشنهادی می پردازیم.

یک نوازنده آماتور اولین بار که نحوه بستن پرده و گره زدن پرده های معمول تار و سه تار (که اکثرا” از روده گوسفند است) را ببیند حتما” این سئوال برایش پیش می آید که چرا تار و سه تار نباید مانند ماندولین و گیتار پرده های ثابت داشته باشند که هر سال مشکلات تعویض پرده یا تنظیم پرده (که بخاطر تماس دست با پرده های متحرک روی می دهد) را نداشته باشد؟

فواصل ریزتر از ربع پرده که در موسیقی ایران به وفور دیده می شود موجب شده، نوازنده زحمت استفاده از پرده های متحرک را بپذیرد و از پرده های ثابت استفاده نکند. اینجا یک سئوال پیش می آید که چرا کل پرده ها ( یعنی مثلا” از سی کرن به جای یک پرده دو پرده) بصورت ثابت روی ساز بسته نمی شود که اصلا” نیازی به بالا یا پاین کشیدن پرده نباشد؟

به جواب این سئوال هنگام نوازندگی با پرده های کامل می توان رسید! وقتی فاصله پرده ها به قدری کم شود که انگشت بین آن به خوبی قرار نگیرد لرزش سیم بوسیله گوشت دست گرفته می شود و صدای سیم تا حدی خفه می شود و ساز دیگر طنین مناسبی نخواهد داشت.

(پرده روی دسته سازها غیر از اینکه باعث سهولت پیدا کردن محل دقیق نت ها برای نوازنده می شود، نقش یک شیطانک را هم به عهده می گیرد! به این صورت که بر آمدگی پرده و فشار دست بر پرده لرزش سیم از محل پرده به قبل از آنرا قطع می کند که صدای شفافی هنگام زخمه زدن بوجود آید، پس برخلاف تصور عده ای که عقیده دارند تنبلی نوازندگان در پیدا کردن نتها موجب بسته شدن پرده روی سازها شده ، تولید صدای خالص بدون پرد ممکن نیست!)

این موضوع که چه پرده ای برای سازهای تار و سه تار مناسب است (که هم کیفیت صدایی خوبی داشته باشد هم دوام زیاد) اخیرا” بعضی از نوازندگان و سازگران را به جنب و جوش واداشته و تجربیات جالبی هم در این سالها به دست آمده.

پرده معمولی از جنس روده گوسفند

پرده های معمولی که روی تار و سه تار (و سازهای محلی مثل تنبور و گاهی دوتار) بسته می شوند، روده گوسفند هستند. این پرده ها نسبت به پرده ها یی که در ادامه ذکر خواهد شد زبرتر و کم دوامتر هستند ولی در جابجایی ها روی نتهایی که متغییر است، نرمتر و لغزنده ترند. این پرده ها بطور میانگین حدود یکسال تا یکسال و نیم در دست یک نوازنده متوسط کارایی دارد(بدون آغشته کردن آن به مواد نگهدارنده دیگر) و پس از آن یکی پس از دیگری باز می شود ( متفاوت بودن جنس پرده، رطوبت محل نگهداری و استیل دست چپ نوازنده در طول عمر پرده تاثیر زیادی دارد، همین پرده در شرایط مناسب آب و هوایی و با استیل مناسب می تواند بیش از ۳ سال عمر کند)

رطوبت هوا مخصوصا” در تابستان که کولرهای آبی در منازل ایران استفاده می شود ضربه زیادی به ساز و مخصوصا” به پرده ساز (از جنس روده گوسفند) می زند.

گاهی در تابستان پس از باز کردن جعبه ساز متوجه شوید.چند پرده پاره شده، برای جلوگیری از این اتفاق بسته های رطوبی گیر ( که معمولا” در جعبه های لوازم الکتریکی هم هست) را در جعبه ساز بگذارید تا محیط نگهداری ساز مرطوب نباشد.

همانطور که در بالا ذکر شد، استیل دست چپ نوازنده و میزان اصطکاک آن با پرده در طول عمر پرده نقش مهمی دارد. نوازنده باید سعی کند تا حد امکان کمترین تماس را با پرده داشته باشد، این هم به سرعت در حرکت افقی دست روی دسته کمک می کند هم از ساییدگی پرده می کاهد. پرده های معمولی (روده گوسفند) بخاطر قیمت پائین و سهولت در بستن روی ساز، بیشترین آمار فروش را (نسبت به انواع دیگر پرده) از آن خود کرده است.

ازسایت:www.yjc.ir

حسین علیزاده

حسین علیزاده سال ۱۳۳۰ در منطقه سید نصر الدین بازار تهران متولد شد. دوره‌های آموزش موسیقی را در هنرستان موسیقی تهران زیر نظر استادانی چون هوشنگ ظریف و حسین دهلوی طی کرد و پس از راه یابی به رشته موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران از محضر دیگرانی چون حبیب‌الله صال حی،محمود کریمی، علی اکبر شهنازی،داریوش صفوت، نورعلی خان برومند، سعید هرمزی، یوسف فروتن و عبدالله خان دوامی نکته های نوازندگی تار و سه تار و ردیف موسیقی سنتی ایران در سطوح عالی را فرا گرفت.

علیزاده از سال‌های ابتدایی دهه پنجاه به تدریس درکانون پرورش فکری کودکان و پرداخت و همزمان شکل دهی گروه مرکز حفظ واشاعه و شیدا و عارف و گروه سازهای ملی و حضور در برنامه‌های موسیقی جشن و هنر شیراز را دنبال کرد که حاصل آن تدوین و اجرای دستگاه ماهور توسط گروه مرکز حفظ و اشاعه (جشن هنر شیراز۱۳۵۴) و کنسرت نوا با خوانندگی پریسا (فاطمه واعظی) در سال ۱۳۵۵ همین جشن بود.

در این سالها علیزاده با ساخت و اجرای قطعاتی چون سواران دشت امید و حصار فرمی تازه را به موسیقی ایرانی اضافه کرد که نبوغ وی دراین زمینه را نشان داد.

ساخت کنسرتوی نی و ارکستر با عنوان نینوا در سالهای ابتدایی دهه شصت نام علیزاده را بیش از گذشته بر زبان ها جاری ساخت. این قطعه که با نی جمشیدعندلیبی به عنوان تکنواز نی اجرا شد، از جمله شاخص ترین قطعات تاریخ موسیقی ایران به شمار می رود که علیزاده آن را با الهام از تحولات سالهای ابتدایی دهه شصت تصنیف کرد.

پس از تعطیلی و توقف موسسه چاووش، علیزاده برای ادامه تحصیل موسیقی به دانشگاه آزاد برلین رفت و در سال‌های میانی دهه شصت به ایران بازگشت و گروه شیدا و عارف را بازسازی کرد که حاصل آن کنسرت شور انگیز با صدای شهرام ناظری ، صدیف تعریف و بیژن کامکار در تالار وحدت بود. این کنسرت بعدها با صدای شهرام ناظری در آلبومی به همین نام انتشار عمومی یافت.

پس از آن علیزاده به تجربه در ساخت انواع موسیقی پرداخت که در زمینه موسیقی ایرانی در قالب تکنوازی می توان به آثاری چون ترکمن، پایکوبی، همایون(با سه تار) و ماهور، هجرانی، همنوایی، نوا (تار) در زمینه گروه نوازی آلبوم های راز ونیاز (با صدای علیرضا افتخاری) صبحگاهی (با صدای محسن کرامتی) و آثاری به صورت گروه نوازی (آوای مهر،راز نو، به تماشای آبهای سپید، نی نوا، عصیان و واریاسیون کردی) اشاره کرد.

علیزاده در زمینه موسیقی فیلم هم تجربه‌های موفقی داشت که از جمله آنها می‌توان به موسیقی فیلم‌های چوپانان کویر (حسین محجوب)، دل شدگان (علی حاتمی)، گبه (محسن مخملباف)، عشق طاهر (محمد علی نجفی)، ایران سرای من است (پرویز کیمیاوی)، زمانی برای مستی اسب‌ها (بهمن قبادی)، ابر و ‌آفتاب (محمود کلاری)، میراث کهن (سید محمد میر سلطانی)، زشت و زیبا (احمد رضا معتمدی)، لاک پشت‌ها هم پرواز می‌کنند (بهمن قبادی)، نیومانگ (بهمن قبادی) و موسیقی متن سریال تلویزیونی زیر تیغ اشاره کرد.

وی همچنین درزمینه انتشار کتاب و آلبوم‌های آموزشی تجربه‌های موفقی داشت که انتشار ده قطعه برای تار (در ۴ جلد) ردیف میرزا عبدالله (اجرا باتار و سه تار)، دستور تار و سه تار دوره متوسطه تا پیشرفته (کتاب ونوار) بوسه‌های باران (مجموعه تصانیف) و پارتیتور قطعه نوا از جمله کارهای وی در این زمینه است.

حسین علیزاده از سال‌های پایانی دهه ۷۰ همکاری خود را با محمد رضا شجریان وکیهان کلهر و همایون شجریان آغاز کرد که حاصل آن اجرای کنسرت‌های مختلف در اروپا وامرکا و کنسرت همنوا بابم در تهران (تالار کشور) بود. حاصل همکاری شجریان و علیزاده آلبوم‌های فریاد، همنوا بابم، داد و بیداد، زمستان و نوا بود.

علیزاده در سال ۸۳ با ژیوان گاسپاریان همکاری مشترکی داشت که حاصل آن کنسرتی در کاخ نیاوران بود که بعدها این کنسرت در قالب آلبومی به نام به تماشای آبهای سپید انتشار عمومی یافت و تا مرحله نهایی جایزه گرمی برای بخش موسیقی جهانی پیش رفت. حسین علیزاده در کمک به ساخت سازهای تازه تجریه‌های موفقی داشت که از آن میان می‌توان به ابداع سازهای سلانه و شور انگیز اشاره کرد که هم اینک نیز در کنسرت‌هایش از آن بهره می‌گیرد. همچنانکه در معرفی سازندگان سازها نیز پیشگام بود و درکنسرت‌های خود از سازندگان سازهایی که خود با آنها تکنوازی می کرد در بروشور کنسرت یاد کرده است.

http://www.1ahang.com

تناسبات طلایی در تار یحیی

نتایج تحقیقات علمی و روان شناسی اعلام می کند که زیباترین اشکال و سطوح از نظر انسان ها، آنهایی هستند که در ابعاد آنها نسبت طلایی بکار رفته است. این نسبت به عنوان عدد فی خوانده می شود و معادل آن به صورت اعشاری در حدود 1.618 است.این نسبت را در دوره رنسانس نسبت اسمانی و از قرن 19 نسبت طلایی می خوانند.
با نگاه دقیق به اندازه‌های تار یحیی متوجه میشویم که ابعاد کاسه تار به اندازه 34 در 21 یکی از دقیق‌ترین مستطیل‌های طلایی است.(مستطیلی است که نسبت عرض و طول آن 1.618 باشد که از نظر زیبایی‌شناسی شکیل‌ترین و زیبا‌ترین مستطیل است).البته در بعضی از تارهای آخر یحیی اندازه 35.1 در 21.7 نیز مشاهده شده که همان نسبت طلایی را دارد.
ازطرف دیگر اندازه خطی که کاسه و نقاره را به دو نیم میکند در پایین‌ترین نقطه اتصال با کف کاسه در فاصله‌ی نسبت طلایی از طول کاسه تار است خرک تار نیز دقیقآ با همین نسبت بروی دهانه تار قرار میگیرد.
یعنی اگر طول کاسه را 34 بدانیم محل قرار گیری خرک در فاصله 21‌سانتی از بیخ دسته است.
علاوه بر این نیز محل زدن مضراب بر سیمهای تار در فاصله معکوس محل خرک است.و این در حالی است که محل ضربه به سیم بر روی سیمهای سه تار که همین طول سیم مرتعش را دارد در حدود 1.5 تا 2 سانتیمتر جلوتر ،به طرف دسته است.

طرح در ابعاد دقیق نیست

بدون شک تراشیدن کاسه‌ی تار در ابعاد و تناسبات طلایی فقط می‌تواند ناشی از چشم زیبایی‌شناس استاد یحیی باشد که نه فقط در ابعاد کاسه بلکه در تراش تمام منحنی‌های کاسه، نقاره و دهانه‌ها به زیباترین فرم و لطیف‌ترین قوس‌ها و منحنی‌ها تجلی یافته است. البته عده ای ممکن است فکر کنند که تناسبات طلایی از ذهن غربی ها و از دید زیبایی شناسی انان بدست آمده است، در حالی که این تناسب در ابعاد بدن انسان و در اندازه های برگ گیاهان و در طبیعت به وفور دیده می شود .
شاید بد نباشد که به تناسبات طلایی که در ویلن‌های استرادیواری نیز بکار رفته توجه کنیم. البته این مطلب در سایت‌های مربوط به ویلن‌سازی مورد بررسی قرار گرفته است ولی شاید دیدن ویلن و تناسبات آن جالب باشد.

برگرفته از کتاب “هنر طراحی ویلون” نوشته سرجیو موراتف

به هر صورت باید اذعان کرد که این بحث فرصت و مطلب بیشتری را می‌طلبد که شاید در زمانی دیگر بتوان آن را بهتر و کاملتر بررسی کرد.

از سایت:raminjazayeri.com

تعویض سیم های تار

- حدود 80 سانتی متر نخ قرقره را با گره زدن یا خیس کردن و یا استفاده از مقدار کمی سریش به دور گوشی می پیچانیم (در جهت خلاف عقربه های ساعت )

- حدود 120 سانتی متر از سیم مورد نظر را جدا کرده ودو سر آن را به صورت زنجیر وار می پیچیم؛البته چندین روش برای حلقه کردن  سیم وجود دارد که در اینجا یک روش را توضیح می دهیم. برای این منظور حدود 5 سانتی متر از سر سیم را روی طول سیم قرار می دهیم، طوریکه یک حلقه درست شود ، بعد با انگشت اشاره و شست حلقه را می فشاریم و با انگشتان دست دیگر شروع به تاباندن سیم می کنیم. باید دقت نمود که سیمها بصورت زنجیر و بهم بافته شوند و یکی تنها بدور دیگری بیچیده نشود. در این قسمت نیز میتوان از دستگاه کوچکی به نام سیم تاب که توسط استاد قنبری مهر طراحی شده هم کمک گرفت. برای اطمینان از گره درست و سالم می توان پس از انداختن سیمها هر کدام را با دست گرفته و کشید تا از باز نشدن آن در ضمن نوازندگی حتم داشته باشیم.در ضمن هر جفت سیم در تار حتما باید از یک قرقره جدا شود.چون این احتمال وجود دارد که جنس سیمهای هر قرقره متفاوت باشد و صدای یک جنسی ندهد. به همین دلیل نیز در صورت پاره شدن و یا آسیب یک سیم, هر دو سیم با هم تعویض میشود.(یک پیشنهاد مفید این است که قبل از گره زدن سیم اصلی , و از انجایی که گره سیم برای کوک ماندن ساز بسیار مهم است, می توان با استفاده از سیمهای کهنه که از روی ساز باز می شود چندین بار گره زدن را تمرین کرد و در نهایت سیم نو را گره زد.)

- یکی از دو سر حلقه شده سیم را که گره ضعیفتری دارد را به نخ قرقره گره می زنیم و سر دیگر که گره حلقه بهتر شده را در سیم گیر قرار می دهیم، سپس در حالیکه گوشی را در جهت خلاف عقربه های ساعت می پیچانیم، با دست دیگر سیم را می کشیم که محکم و در حالت کشش به دور گوشی بسته شود .این کار باعث میشود تا سیم روی گوشی فر نخورد چون در صورت فر خوردن در زمان نوازندگی به آهستگی کوک باز می کند و نوازنده را آزار می دهد. باید توجه داشت که سیم به صورت نامنظم روی گوشی پیچیده شودو به اصطلاح سیم روی سیم بیفتد و خود را محکم کند و در حین نوازندگی کشش سیم کم نشود . اما در دورهای آخر سیم باید در راستای شیار شیطانک بسته شود که سیم از روی گوشی تا شیطانک به صورت صاف قرار گیرد .

- بعد از کوک کردن سیم، چندبار آنرا گرفته و به آرامی به سمت بالا در حدود یک سانتیمتری می کشیم که در این صورت سیم مقداری کش می آید که با کوک کردن مجدد به فرکانس مورد نظر می رسیم .( نکته ایمنی بسیار مهم اینکه به دلیل احتمال پاره شدن سیم در زمان  کشیدن سیم برای اطمینان از محکم شدن گره ویا کشش ان برای جا انداختن سیم , صورت خود را در حین اینکار از ساز به حد کافی دور نگاه داریم).

- نکته بسیار مهمی قابل ذکر است که در صورت عدم رعایت آن کوک کردن تار یکی از مشکلترین کارهای دنیا میشود و آن اینکه در برخی از موارد هنگام کوک کردن، سیم در شیار شیطانک یا خرک حرکت نرم خود را ندارد و به اصطلاح گیر می کند. در اینگونه موارد باید شیارها را به پودر مخصوص(که خصوصا برای این کار ساخته میشود) یا صابون و یا در دسترس تر از همه پودر مغزی مداد (گرافیت) آغشته کرد تا حرکت سیم در آنها  روان شود .این کار چنانچه در مقاله کوک تار نیز گفته ایم  باعث ثابت ماندن کوک در حین نوازندگی میشود.

- برای جلوگیری از آسیب رسیدن به پوست و بجا نماندن جای فشار سیمها بروی کاسه تار در انتهای دهنه بزرگ (محلی که سیمهای تارروی کاسه مینشیند ,حد فاصله خرک وسیمگیر)چیزی مثل برشی از کاغذ ، مقوای گلاسه ، تیغ ژیلت ، پوست چند لایه تار ، پوست دف یا چسب کاغذی قرار می دهیم.

- یک نکته بسیار مهم این که پس از انداختن سیم ها, سعی کنید ته سیم باقی مانده از گره را با خم و راست کردن از بیخ محل گره بشکنید تا هیچ زایده ای از آن باقی نماند که در حین نوازندگی در مچ دست ایجاد خراش یا زخم کند.از بریدن یا قطع آن هم خوداری کنید ,چون حتما از انتها قطع نمی شود و ته سوزن مانندی باقی می ماند که در دست فرو می رود.

- زمان تعویض سیم بستگی به ساعات تمرین روزانه ، فشار دست نوازنده ، مرغوبیت سیم، رطوبت محیط و ... دارد . معمولا سیم ها بعد از مدتی دچار زنگ زدگی ، رنجه شدن در قسمت پشت  پرده ها ( در اثر انگشت گذاری ) ، عدم پایداری کوک ، دو صدایی و گز زدن می شوند که در این صورت باید تعویض شوند .این زمان از چند روز برای نوازنده  پرتمرین حرفه ای , تا چند ماه برای نوازنده تفننی می تواند متفاوت باشد.

tar-3tar.mihanblog.com

توصیه استاد حسن کسایی به سه تار نوازان

وقتی در جمعی نام از استاد حسن کسایی می آید ، در وجود شنونده ناخواسته حسی از احترام و معنویت پدیدار می شود . چرا که سخن از انسانیست که همیشه و از هر زبان فقط و فقط تحسین و تمجید می شنوی .  و هنگامی که سخن از هنر ایشان به میان می آید ، خواه گوینده استادی باشد و خواه هنرجویی و خواه یک مشتاق به موسیقی باز حالتی از تعظیم در برابر هنر ایشان احساس میکنی .

غنیمتی ست اگر این استاد بزرگ و بی همتای « نی » و نوازنده صاحب سبک و بسیار شیرین نواز « سه تار » توصیه ای برای « سه تار نوازان » داشته باشند . 

استاد حسن کسایی:

« سه تار ساز سهل و ممتنعیست ، یعنی هر کس شش ماه سه تار میزند ، فکر می کند به پایان راه رسیده است . ولی مضراب هایی  که  در  سه تار هست و اصلا اسلوب ساز زدن سه تار بسیار مشکل است و گردش صحیح ناخن و انگشت گذاری اگر در یک پوزیسیون (انگشت) غلط گذاشته شود ، امکان ندارد بشود اون جمله را صحیح اجرا کرد . اینست که دقت می خواهد. توصیه ای که می کنم ، به سه تار استاد صبا که نوارهایش موجود است و استاد ارسلان درگاهی و استاد عبادی گوش و توجه کنند. بقیه هم خوب سه تار زدند، اما این سه استاد را ترجیح می دهم »

از سایت:http://mohsenaghel.blogsky.com