تعویض سیم سه تار

حتما براتون اتفاق افتاده که سیم سه تارتون پاره بشه . اگر که تعویض سیم رو یاد گرفته باشید . به راحتی خودتون عوضش میکنید . معمولا نوازندگانی که تازه شروع به نواختن سه تار کرده اند با این موضوع مشکل دارند . و براشون عذاب آوره چون واقعا از درس هاشون عقب می افتند و حالا باید ساز رو ببرن پیش استادشون یا کسی که این کارو کرده و براشون انجام بده . اما من به شما یاد میدم چطور خودتون به راحتی سیم سازتون رو عوض کنید .

چرا سیم ساز پاره میشود ؟

دوستان در ابتدا باید بدونید که چی باعث میشه که سیم سازتون پاره میشه و سعی کنید این موارد رو رعایت کنید تا اتفاق نیفته .

1-پیچوندن بیش از حد گوشی ها

2- مضرابهای محکم

3 – پوسیدگی سیمها

شما وقتی به کوک ساز مسلط نباشید یا به قول معروف «قلق» گوشی سازتون رو ندونید بیش از اندازه اون رو میپیچونید و سیم پاره میشه . یا مثلا سیم اول سازتون «سیم دو» درست کوک شده اما شما حس میکنید کوک نیست باز کوک رو بالاتر میبرید و سیم رو پاره میکنید . پس اگر تازه کوک کردن رو یاد گرفتید ، حتما با تیونر کوک کنید و در ضمن خیلی آروم گوشی ها رو بپیچونید . در مورد مضرابهای محکم باید بگم که گاهی ناخن خیلی محکم به سیم برخورد میکنه ، حالا یا به خاطرهیجان و یا شدت عصبی انگشته که ممکنه سیم پاره بشه . یا اینکه ناخنتون بد سوهان خورده وباعث میشه به سیم گیر بکنه که این هم باعث پاره شدن سیم سازتون میشه . پس به مواردی که گفتم دقت کنید . اما مورد آخر ، پوسیدگی سیمها معمولا در مورد سیمهای فرسوده اتفاق میفته ، که اون هم به دلیل رطوبت هوا است . وبرای همه سازها به مرور زمان اتفاق میفته و این یه امر طبیعیه . البته بعضی از اساتید توصیه میکنن سیم های ساز هر سه ماه یکبار باید عوض بشه . تا بهترین صدا از سیمها تولید بشه .

روش تعویض سیم سه تار

. وقتی سیم رو از بازار خریدید معمولا دو سرش تابیده شده و یه حلقه درست شده . معمولا خود فروشنده ها به این شکل آماده میکنند تا کارتون راحتتر باشه . اگرم تابیده نبود خودتون راحت این کار رو انجام بدید . به این صورت که سر سیم رو روی خودش برگردونید و یه تاب بهش بدید . یه حلقه که درست شد بعد انگشت کوچکتون رو داخل حلقه کنید و بتابونید. یک سر سیم داخل دندانه های سیم گیر میفته سر دیگرش به گوشی بسته میشه . وقتی سیم رو داخل اون شیار سیم گیر انداختید با دست راست نگهش دارید و اون سر سیم رو از زیر پرده بالای شیطانک رد کنید و حلقه رو دور گوشی بندازید و با دست چپ آروم آروم بپیچونید . دقت کنید در جهتی بپیچونید که به گوشی «سیم دوم» برخورد نکنه . یادتون نره حتما با دست راست اون سر سیم که به سیم گیر هست رو نگه داشته باشید تا از زیر دندونه های سیم گیر بیرون نیاد . این کار رو خیلی آروم و با دقت انجام بدید . بعد شروع به کوک کردن دقیق اون بکنید. این روش بستن یکی از سیمهای سه تار بود . بقیه سیمها رو هم به همین شکل میبندید . امیدوارم این آموزش براتون مفید بوده باشه . 

notebnote.com

برای خرید یک سه تار خوب به نکات زیر توجه کنید:

چوب سه تار از درخت توت باشد.

رگه های درشت صفحه به سمت سیم بم باشد.

فاصله ی سیم تا دسته ی ساز کم باشد تا حدی که موقع اجرا سختیه سیم را حس نکنید.

صدای پائین دسته با بالا دسته همخوانی داشته باشد.

صدای سیم دوم مفهوم باشد و حالت گنگی نداشته باشد.

در اجرای سیم بم.سیم کاملا نرم و صدایی طبیعی داشته باشد.

صدای همه ی سیمها دنبال هم باشد یعنی با هم همخوانی داشته باشد و در گوش دادن تفکیک سیمها سخت باشد.

بلند بودن صدای ساز دلیلی بر خوب بودنش نیست.

با یک مضراب ویا حتی بدون زدن مضراب باید بتوانید چندین نت را به راحتی و با طنین خوب اجرا کنید.

در اجرای تکنیک ناله ی ساز(ویبره) هیچ مشکلی نداشته باشید.

بعد از کوک کردن ساز تک تک پرده ها را امتحان کنید که در اصطلاح گز نزند.

دسته ی ساز نه کلفت و نه زیادی نازک باشد که البته بستگی به دست خودتان دارد.

ساز از نظر وزنی سبک باشد.

سازی که زیاد رنگ شده باشد فقط قشنگ است و احتمال دارد که صدای خوبی نداشته باشد.

رنگ ساز هرچه روشنتر باشد بهتر است .هم اگر عیبی داشته باشد پیداست و هم از نظر روانشناسی مثبت است.

از: yjc.ir

نوازندگان و شیوه های نوازندگی سه تار

در قرن حاضر نواختن این ساز دچار تحولات زیادی شده است و هم اینک بیش از ده شیوه سه تار نوازی را داریم که هر یک بر گرفته از شیوه قدما و ترکیب آن با شیوه های دیگر از جمله سلایق شخصی است. این تفاوت نواختن ها در عمل با استفاده از تنوع مضراب زنی، موقعیت قرار گفتن دست مضراب زن بر روی صفحه ساز و نحوه پرده گرفتن توسط دست چپ حاصل می شود. عواملی همچون نواخت ملایم بر روی سیم ها، تک سیم نوازی، شلوغ نوازی، تنبوری نوازی و سرعت مضراب و پنجه باعث می شوند صداهای متفاوتی از این ساز شنیده شود. در عصر ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه، میرزا عبدالله فرزند آقا علی اکبر فراهانی از نخستین کسانی بود که سه تار را، مانند تار یکی از سازهای بنیادین موسیقی ایرانی دانست و خود او نیز علاوه بر تار، نوازنده چیره دست سه تار بود. اما از آنجا که در نخستین ضبط های موسیقی ایرانی هیچ اثری از سه تار نوازی میرزا عبدالله به ثبت نرسیده است، اطلاع دقیقی از شیوه نوازندگی سه تار او نداریم. پس از وی، شاگردش درویش خان شاخص ترین نوازنده سه تار زمان خود بود که از او نیز هیچ نمونه صوتی بر جای نمانده است. درویش خان علاوه بر تار، شاگردان ممتازی در نوازندگی سه تار داشت که می توان به نام های ابوالحسن صبا، ارسلان درگاهی، یوسف فروتن، سعید هرمزی و کلنل علی نقی وزیری اشاره کرد. وزیری با وجود آن که شاگرد مستقیم درویش خان بود ولی در نوازندگی سه تار دنباله رو استادش نشد و یک شیوه کاملاً شخصی در پیش گرفت. سنت سه تار نوازی بر اساس ردیف موسیقی ایران با تفاوت هایی در نحوه بیان، بعدها توسط احمد عبادی، داریوش صفوت، جلال ذوالفنون، محمدرضا لطفی و داریوش طلایی ادامه یافت.

شیوه نوازندگی این ساز پس از ورود به رادیو تغییر کرد. احمد عبادی فرزند کوچک میرزا عبدالله در سال 1327 توسط اسماعیل نوّاب صفا به رادیو دعوت شد و برای اوّلین بار در مرداد ماه سال 1327 صدای سه تارش از رادیو پخش گردید. پیش از آن شیوۀ قدما در نوازندگی سه تار بدین شکل بود که تمامی سیم ها با یکدیگر به صدا در می آمد ولی عبادی شیوه خلوت نوازی یا تک سیم نوازی را سرلوحه کار خویش قرار داد. عبادی گر چه فرزند میرزا عبدالله بود ولی مرگ زود هنگام پدر این فرصت را به او نداد تا از محضرش استفاده کند. بنابراین بعدها نوازندگی سه تار را از خواهران خود خصوصاً ملوک خانم که سه تار را به شیوۀ پدر می نواخت فرا گرفت. با این وجود، عبادی شیوه سه تار نوازی پدر را دنبال نکرد و خود در این فن، صاحب شیوه مخصوصی شد.

پس از فوت استاد صبا شیوه نوازندگی قدما چندان پیگیری نشد و سه تار نوازی عملاً به سلایق شخصی میل کرد. به عبارتی هر یک از نام آوران نوازندگی این ساز با استفاده از منابع مختلف و لحاظ سلیقه های شخصی به الگوهای متفاوتی از نوازندگی سه تار دست یافتند. این تفاوت ها به گونه ای است که یک شنونده کم آشنا هم با چند بار گوش دادن متوجه آن ها می شود. از شاگردان مستقیم ابوالحسن صبا می توان به دکتر داریوش صفوت، دکتر تفضلی و محمود تاجبخش اشاره کرد.

از دیگر نوازندگان مطرح سه تار می توان به نام های عطا جنگوک، داریوش پیرنیاکان، مسعود شعاری، بهداد بابایی، رامین جزایری و فرشاد توکلی اشاره کرد که برخی از ایشان تلفیقی از شیوه های گوناگون همراه با سلیقه های شخصی را در سه تار نوازی سنتی دنبال می کنند و برخی دیگر مانند رامین جزایری و فرشاد توکلی دنباله رو شیوه ابوالحسن صبا هستند.

سه تار سازی سبک، کم حجم و نسبتاً ارزان قیمت است و صدایی ملایم دارد. به همین دلیل علاقه مندانش بیشتر از دیگر سازهای ایرانی مانند تار، سنتور و کمانچه هستند. 

منبع:farabisoft.com